Початкова сторінка

Прадідівська слава

Українські пам’ятки

Будь гордий з того, що Ти є спадкоємцем боротьби
за славу Володимирового тризуба

Богдан Хмельницький

?

[2006 р.] Історія села

U podnóża Magury Małastowskiej położona jest wieś Bielanka, założona w XV w. na prawie wołoskim, z dobrymi punktami widokowymi. W miejscowości, w znacznej części zamieszkałej przez Łemków, zachowały się stare chyże – chaty łemkowskie. Kulturę łemkowską obrazują zbiory zachowane w prywatnym muzeum łemkowskim.

We wsi znajduje się drewniana cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy z XVIII-wiecznym ikonostasem i XVII-wiecznymi ikonami w babińcu. Ikonostas to ściana z ikonami, oddzielająca środkową część świątyni od ołtarza. W centralnym miejscu znajduje się dwuskrzydłowa Brama Królewska (Carskie Wrota). Cerkiew jest typowym przykładem zachodniołemkowskiego budownictwa sakralnego: trójdzielna – z trzema kopułami, o konstrukcji zrębowej, pokryta gontem. Obecnie służy katolikom obrządku rzymskokatolickiego, greckokatolickiego i prawosławnym.

Mieszkańcy Bielanki od dawna interesowali się wyciekami ropy, którą zbierali w potokach. Z nagromadzonej ropy produkowali smary do oliwienia osi u wozów, części wirujących w młynach i tartakach wodnych. Do II wojny światowej znana była z produkcji dziegciu. To produkt suchej destylacji różnych rodzajów drewna, głównie brzozy, sosny, buka w ziemnych dołach, zwanych „meleszami”. Dziegieć stosowany był w medycynie ludowej do robienia syropów i maści na choroby skórne. Wytwarzaną w tym procesie produkcji mazią smarowano osie wozów i elementy młynów, tartaków. Produkty te roznoszono po wsiach lub wożono wozami maziarskimi do odległych zakątków Rzeczpospolitej, a także na Słowację, Węgry, Ukrainę.

Джерело: