Костел непорочного серця діви Марії

Turkowice – par. Niepokalanego Serca N.M.P.

22-546 Turkowice,

tel. 0-84/661-04-42

Proboszcz: ks. Ryszard Antonik (1962-1987-2003)

Do parafii należą miejscowości: Adelina, Malice, Wronowice

Kościół filialny: Malice

Odpust: niedziela po wspom. Niepokalanego Serca NMP

Liczba mieszkańców: 1180

Historia parafii:

Turkowice, wieś leżąca po prawej stronie rzeki Huczwy swoją nazwę otrzymała od nazwiska właściciela – Henryk Turka. Od czasu pierwszej wzmianki w r. 1469 do 1778 należy do rodziny Turkowskich, następnie do w. XX są własnością Makomaskich.

Już w w. XVII była tutaj parafia greckokatolicka ze swoją świątynią. Na przełomie w. XVII/XVIII miał tu istnieć greckokatolicki klasztor bazylianów, zamknięty w w. XVIII. Po kasacie unii kościół zamieniono na cerkiew prawosławną. Powstał tu również żeński klasztor prawosławny (dzisiaj w budynkach tych mieści się technikum). Katolicy obrządku łacińskiego należeli do parafii Tyszowce.

Parafia rzymskokatolicka została erygowana, 1 V 1939 r., przez bpa lubelskiego Mariana Fulmana i uposażona przez dziedzica Edmunda Makomaskiego w 12,56 ha ziemi. W tym samym czasie założono cmentarz grzebalny. W pierwszym roku swojego istnienia młoda społeczność parafialna wkroczyła w ciężki okres II wojny światowej. Akcje eksterminacyjne okupanta i działalność UPA pociągnęły za sobą liczne ofiary śmiertelne. W czasie wojny Turkowice zostały całkowicie spalone (ocalały tylko 2 domy). Do lat pięćdziesiątych istniał tu sierociniec prowadzony przez służebniczki, który z czasem zamknięto, a siostry usunięto.

W archiwum są przechowywane m.in. akta metrykalne od r. 1939, kronika parafialna, księga wizytacji kanonicznych.

Kościół, pw. Niepokalanego Serca NMP, został wybudowany w r. 1870 z fundacji rodziny Makomaskich. W podziemiach jego chowano zmarłych z rodziny fundatorów. W czasie okupacji Niemcy kościół zamienili na magazyn zbożowy. W r. 1973 wyremontowano dach, a w r. 1974 przeprowadzono gruntowny remont (tynki, malowanie farbą emulsyjną).

Kościół murowany, jednonawowy, klasycystyczny, przy kościele zakrystia. Jest on wyposażony w drewniany ołtarz z obrazem będącym kopią Madonny Sykstyńskiej. Na drewnianym chórze są bardzo małe organy ręcznej roboty z okresu przedwojennego. Ponadto w kościele mieści się obraz św. Antoniego barokowy, odnowiony w r. 1948 przez mal. Aleksandra Mizerskiego. Epitafium Pawła Makomaskiego (zm. w r. 1824), marmurowe, w nowszym obramieniu, przeniesione z kościoła w Żulicach (pow. tomaszowski).

Tutaj był jeszcze jeden kościół z okresu unickiego, pw. Nawiedzenia NMP (stał przy Zakładzie), został jednak rozebrany i przeniesiony do Żernik na teren parafii Łaszczów.

B. Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:

1. Kościół filialny, pw. Krzyża Św., w Malicach. Wzniesiony w r. 1841, jako kaplica grobowa Ignacego Lubowieckiego prezesa Komisji Województwa Lubelskiego (zm. w r. 1837), przez żonę i dzieci. Neogotycki. Orientowany. Murowany z cegły, otynkowany, Na rzucie prostokąta z wyodrębnioną apsydą. W części zachodniej czworoboczna wieża wysunięta nieznacznym ryzalitem przed lico fasady, z kruchtą w przyziemu, oraz dwie prostokątne lokalności po bokach. Wewnątrz sklepienie kolebkowe z lunetami, w apsydzie konchowe, w kruchcie żaglaste. Wieża zwieńczona od strony zachodniej i wschodniej trójkątnymi szczytami na tle szczytów schodkowych; części boczne fasady zakończone analogicznymi półszczytami. Portal ostrołukowy, w bocznych częściach fasady nisze; w górnej kondygnacji wieży ujętej pilastrami bliźnie otwory dzwonowe we wspólnym obramieniu zamkniętym łukiem oślim. Szczyt wsch. schodkowy. Zewnątrz pod okapem gzyms z fryzem arkadowym. W bocznych elewacjach otwory okienne ostrołukowe z opaskach. Dach nad kościołem oraz daszek nad wieżą dwuspadowe, kryte blachą. Zewnątrz na apsydzie tablica z napisem fundacyjnym. W wieży dzwon odlany w r. 1839 przez J. N. Petersilge w Warszawie, fundacji Lubowieckich.

Odpusty: 1. Znalezienia Krzyża Św., 2. Podwyższenia Krzyża Św.

2. Kapliczka przydrożna w Malicach. Drewniana. Na czterech słupach daszek namiotowy. Wewnątrz rzeźba św. Jana Nepomucena ludowa zapewne z 1. poł. w. XIX.

3. Figury przydrożne w Malicach z ok. poł, w. XIX. Usytuowane na kopcach otoczonych starymi drzewami. Na czworobocznych cokołach murowanych z cegły, otynkowanych: 1. rzeźba św. Floriana, ludowa; 2. krzyż żeliwny.

4. Figura przydrożna w Turkowicach. Kamienna. Na postumencie rzeźba św. Floriana ludowa z 1. poł. w. XIX

C. Cmentarze:

1. Cmentarz rzymskokatolicki, dawniej także prawosławny, w Turkowicach, czynny założony w I. poł. w. XIX, w kształcie czworoboku o pow. 1,08 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

2. Cmentarz prawosławny, dawniej także rzymskokatolicki oraz epidemiczny w Turkowicach, nieczynny, założony w r. 1914, w kształcie prostokąta o pow. 0, 06 ha, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

3. Cmentarz rzymskokatolicki, dawniej prawosławny w Malicach, czynny, założony po r. 1875, w kształcie połowy trapezu o pow. 0,53 ha, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

Odpust: Niepokalanego Serca NMP (niedziela po wspom.).

Msze św. w niedziele i święta, godz.: 8.30, 10.00 (Malice), 12.00

Księgi metrykalne:

chrztów od r. 1939

małżeństw od r. 1939

zmarłych od r. 1939

Kronika parafialna od r. 1947

Stowarzyszenia, organizacje i ruchy religijne: KSM, Ruch Światło-Życie

Liczba mieszkańców: 1140

Liczba katolików: 1120

Szkoły istniejące na terenie parafii: Zespół Szkół Rolniczych w Turkowicach, Szkoła Podstawowa w Turkowicach, Szkoła Podstawowa w Malicach