Костел св.Варвари

Oszczów – par. Św. Barbary

Oszczów 34, 22-540 Dołhobyczów,

tel. 0-84/653-21-79

Proboszcz: ks. Mieczysław Nicpoń (1960-1984-1996)

Do parafii należą miejscowości: Horoszczyce (część), Honiatyn, Oszczów, Siekierzyńce, Uśmierz PGR, Żabcze.

Kościoł filialny: Uśmierz

Odpust: Trójcy Przenajświętszej, św. Barbary

Liczba mieszkańców: 1057

Historia parafii:

Pierwszej erekcji parafii dokonano 8 VII 1472 r. Należała wtedy do diecezji chełmskiej i wchodziła w skład dekanatu Bełz. Została uposażona w ziemię przez rodzinę Rulikowskich (około 64 mórg) i dziesięcinę, a 8 rodzin zostało zobowiązanych do pracy na roli kościelnej. W granicach parafii znajdował się również teren dzisiejszej parafii w Dołhobyczowie, Suszów i Poturzyn (dzisiaj par. Nowosiółki), Pawłowice (za Bugiem). Do czasów kasaty unii istniały na tym terenie również kościoły greckokatolickie, które później zamieniono na cerkwie prawosławne. Szczególnie ciężkim okresem była II wojna światowa, kiedy na skutek akcji eksterminacyjnej okupanta i działalności band UPA miejscowe społeczeństwo polskie poniosło dotkliwe straty (m.in. 17 III 1944 r. zamordowanie 24 mieszkańców Oszczowa).

W r. 1944 uległa zniszczeniu świątynia parafialna i życie religijne czasowo skupiało się wokół kościoła w Dołhobyczowie. Z tego powodu bp Stefan Wyszyński w r. 1948 przeniósł siedzibę parafii do Dołhobyczowa. Odtąd nosiła ona nazwę Dołhobyczów-Oszczów. Odbudowany ze zniszczeń kościół w Oszczowie stał się filialnym. W r. 1963 rektorem kościoła został ks. Bronisław Kijańczuk. Stopniowo Oszczów zdobywał samodzielność jako ośrodek duszpasterski, zaczęto tutaj prowadzić oddzielne księgi parafialne. Ponowne erygowanie parafii w Oszczowie nastąpiło, 26 V 1977 r., na mocy dekretu bp. Bolesława Pylaka. Plebania i budynki gospodarcze zostały odbudowane po II wojnie światowej. Przez pewien czas parafia należała do dekanatu tomaszowskiego (w. XIX), następnie do tyszowieckiego, a obecnie znajduje się w granicach dekanatu łaszczowskiego. Z terenem parafii wiążą się znane w kulturze polskiej nazwiska: ojciec B. Prusa był rządcą w majątku Żabcze, majątek Poturzyn należał do Tytusa Wojciechowskiego, z którym przyjaźnił się Fryderyk Chopin. Wielki kompozytor bywał tu w r. 1830.

Pierwszy kościół drewniany, pw. św. Barbary i św. Leonarda, wzniesiono w r. 1468 z fundacji rodziny Rulikowskich. Kolejny, również drewniany, został wybudowany w r. 1730 z fundacji Marcina Żerosławskiego, odnowiony w r. 1825 przez Wincentego Rulikowskiego i w r. 1895 przez F. Swieżawskiego, w r. 1944 spalony. Obecnie istniejący, pw. św. Barbary, z lat: 1949-1952, wzniesiony na fundamentach spalonej świątyni, poświęcony przez dziekana tyszowieckiego w r. 1952.

Kościół drewniany, jednonawowy, przy prezbiterium murowana zakrystia, ocalała z poprzedniego kościoła (sklepienie kolebkowe z lunetami), ołtarz główny drewniany, barokowy, z 2 poł. w. XVII, pochodzi z kościoła w Sawczynie za Bugiem, w nim rzeźby św. App. Piotra i Pawła z tegoż czasu oraz obraz MB z Dzieciątkiem (w. XVI), w sukience drewnianej (gruntownie przemalowany) i Koronacji Matki Boskiej o charakterze w. XVI lub 1. poł. w. XVII (?) w zwieńczeniu; tabernakulum z pocz. w. XVIII. Dwa ołtarze boczne: lewy Najświętszego Serca Pana Jezusa, prawy – Zmartwychwstania Pańskiego. W wyposażeniu kościoła znajduje się późnobarokowy konfesjonał, z 2 poł. w. XVIII, z kościoła w Warężu (Ukraina). Ikona Matki Boskiej z w. XIX. Pająk drewniany z w. XIX. Monstrancja rokokowa z 2. poł. w. XVIII. Kielich gładki z w. XVIII. Ornaty: 1. nowy, z kolumną haftowaną z przedstawieniem kościoła zapewne z ok. poł. w. XVIII, restaurowaną w r. 1907; 2. z tkaniny z 2. poł. w. XVIII, ufundowany w r. 1775 przez Michała Rajowskiego.

Obok kościoła znajduje się dzwonnica Wybudowana z ofiar parafian w r. 1971, dwa dzwony wykonane w r. 1971 w firmie Jana Felczyńskiego w Przemyślu (poświęcone przez bp. Piotra Kałwę).

B. Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:

1. Kościół filialny, pw. św. Stanisława Kostki, w Uśmierzu, z r. 1983, kryty blachą. Dekretem bpa zamojsko-lubaczowksiego z dnia 6 października 1993 r. przyłączony z parafii Hulcze do parafii Oszczów,

2. Figura przydrożna w Oszczowie wzniesiona w r. 1776. Murowana z cegły, otynkowana. W kształcie obelisku ujętego na narożach połkolumnami, z kamienną rzeźbą św. Jana Nepomucena.

3. Na cmentarzu grzebalnym w Oszczowie grobowiec rodziny Swieżawskich i Wojciechowskich.

C. Cmentarze:

1. Cmentarz grzebalny, założony w I poł. XIX w., ogrodzony siatką, ok. 500 m. od kościoła.

2. Cmentarz prawosławny, nieczynny.

O d p u s t y:

św. Barbary (4 XII),

Trójcy Przenajświętszej.

Msze św. w niedziele i święta, godz.: 8.30 (filia), 10.00, 12.00

Księgi metrykalne:

chrztów: 1826 – 1835, 1847 – 1913 i od r. 1967

małżeństw: 1849 – 1878, 1898 – 1920 i od r. 1967

zmarłych: 1854 – 1894, 1895 – 1922 i od r. 1967

Kronika parafialna od r. 1996

Lista proboszczów: ks. Sylwester Bogonowski (1826 – 1830), ks. Antoni Kościukiewicz (1830 -1835), ks. Antoni Bzowski (1847 – 1890), ks. Seweryn Korytkowski (1890 – 1902), ks. Ludwik Olchowski (1902 – 1909), ks. Wacław Kupść (1909 – 1913), ks. Teodor Jastrzębski (1914 – 1916), ks. Michał Pióro (1916 – 1919), ks. Ludomir Tutlis (1919 – 1922), ks. Józef Sikorski (1922 – 1924), ks. Jan Winnicki (1924 – 1927), ks. Wacław Jabłoński (1927 – 1933), ks. Franciszek Ściegienny (1933 – 1944), ks. Bronisław Kijańczuk (1967 – 1971), ks. FeliksŁojewski (1971 – 1972), ks. Leonard Ligęza (1972 – 1981), ks. Jerzy Wnuk (1981 – 1987), ks. Piotr Pikula (187 – 1989), ks. Andrzej Chmaj (1989 – 1994), ks. Eugeniusz Łabisz (1994 – 1996)

Powołania z terenu parafii: al. Tomasz Turek, s. Maria Kowalska

Księża pochowani na miejscowym cmentarzu: ks. Wacław Kupść, ks. Józef Sikorski, ks. Karol Sawulski

Stowarzyszenia, organizacje i ruchy religijne: Koła Żywego Różańca, schola, ministranci