Костел св.Іоана Предтечі

Розмір зображення: 800:536 піксел

Do parafii Ulanów należą: miasteczko Ulanów z przysiółkiem Zwolaki, Wólka Tanewska, Dąbrowica i Kępa Rudnicka. W parafii znajdują się dwie kaplice filialne: w Dąbrowicy położonej 8 kilometrów od Ulanowa kaplica pod wezwaniem Maryi Wspomożycielki Wiernych wybudowana w 1981r. oraz kaplica drewniana pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP z roku 1872 w Zwolakach przeniesiona z Dąbrowicy w 1982r. po wybudowaniu tam nowej świątyni.

Kościół Parafialny w Ulanowie pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela

Dzieje kościoła parafialnego w Ulanowie są ściśle związane z rozwojem miasteczka. Bezpośrednio po nadaniu praw miejskich Ulanowowi w 1616 roku, zbudowano tu najpierw kapliczkę, a z kolei w 1643 roku syn założyciela Ulanowa, Jan Hilary Uliński – chorąży halicki zbudował kościół z drzewa modrzewiowego. Początkowo do parafii Ulanów należały Zwolaki i Dąbrowica, a od roku 1928 Wólka Tanewska. W 1980 roku została przyłączona Kępa Rudnicka.

Kościół w Ulanowie jest świątynią trójnawową. Jest jednym z najwcześniejszych przykładów zachowanych w kraju nowożytnych trójnawowych kościołów drewnianych. Kościół wraz z prezbiterium i przedsionkiem ma 34 metry długości. Część trzynawowa tworzy bez mała kwadrat o wymiarach 14x14 m. Po obu stronach prezbiterium dobudowano tzw. skarbiec i zakrystię, którą podczas prac remontowych w 1976 roku rozbudowano. Od strony południowej nawy bocznej jest dobudowany mały przedsionek zwany „babińcem” z osobnym wejściem. Z czasem świątynia okazała się za mała, a więc na przedłużeniu nawy głównej wybudowano duży przedsionek ze schodami na chór i dwoma bramami wejściowymi. Ks. Biskup sufragan przemyski Andrzej Pruski konsekrował świątynię w 1730 roku. W latach 1750 – 1751 oraz 1868 kościół był odnawiany. Natomiast od 1976 do 1979 roku przeprowadzony został gruntowny remont kościoła na zewnątrz i wewnątrz. Wymieniono wówczas szalunek, założono izolację poziomą, wymieniono pokrycie dachu, poszerzono zakrystię, zaimpregnowano ściany, odnowiono polichromię, ołtarze, ambonę i posadzkę.

Wielką osobliwością kościoła jest jego wnętrze. Wypełnione w całości polichromią na płótnie pokrywającym szczelnie wszystkie ściany i pułapy pierwotnej budowy. Piękno polega tutaj zarówno na rzadkości tego sposobu zdobienia drewnianych kościołów, jak bardziej jeszcze na wielce pomysłowym planie, z jakim wybitny artysta, prawdopodobnie gdańszczanin, rzecz przeprowadził. Artysta wyznaczył sobie trzy zadania. Po pierwsze, naśladował malowidłem architekturę, uwydatnił filary, gzymsy, nachylenia łukowe, kroksztyny i rozety, usiłując wywołać złudzenie że świątynia jest murowana. Po drugie, obmyślił obrazowo polichromię w ten sposób, że podał podstawowe nauki Starego i Nowego Testamentu oraz dostosował je do kultu Najświętszej Maryi Panny, św. Jana Chrzciciela i św. Barbary, którym poświęcono wielki ołtarz i dwa boczne ołtarze w nawach bocznych. Po trzecie, zaznaczył umiejętnie, że kościół jest przeznaczony dla flisaków z Ulanowa.

Gdy przestąpimy progi portalu i spojrzymy przed siebie, zaraz w pierwszej chwili ogarnia nas dziwny spokój i rzewna słodycz, jakie spływają na zewnątrz z przepełnionych świątynię malowideł. Wrażenie może pochodzi stąd, że tło pomalowania jest koloru zielonego, teraz już mocno spatynowanego. Barwa ta wypełnia zatem największą przestrzeń, otaczając wszystkie liczne obrazy i girlandy zdobnicze na ścianach i sklepieniu, przez co od pierwszego wrażenia udziela się nam nastrój kojącej harmonii.

W prezbiterium na suficie jest obraz w pięknym obramowaniu barokowym, przedstawiający wśród obłoków Boga Stworzyciela otoczonego chórami aniołów i znaki zodiaku z inskrypcją: „Zaiste – Jego są czasy i wieki”. Poza tym obrazem, w czterech narożnikach widnieją popiersia najwybitniejszych przedstawicieli Starego Testamentu: Mojżesza, Dawida, Izajasza i Jeremiasza. Po obu stronach tzw. Sklepienia lustrzanego lub łukowego w prezbiterium artysta przedstawił na czerech równej wielkości obrazach w pięknych obramowaniach cztery sceny z życia głównego patrona kościoła, św. Jana Chrzciciela – patrona wód flisaków, narodzenie i nadanie imienia, nauczanie nad Jordanem i chrzest Jezusa, wskazanie Baranka Bożego oraz ścięcie. Na suficie nawy głównej jest olbrzymie malowidło Sądu Ostatecznego w obramowaniu barokowym. Obraz ten jest powiększoną kopią obrazu Hansa Memlinga. Poza narożnikami tego obrazu, analogicznie do tego, co było w prezbiterium, są umieszczone obrazy czterech ewangelistów z właściwymi im symbolami. Po obu stronach sklepienia lustrzano – łukowego są obrazy przedstawiające Sakramenty Święte. Te malowidła mają również wartość historyczno – religijną, przedstawiają bowiem ubiór mieszkańców Ulanowa z XVII i XVIII wieku oraz ówczesne szaty liturgiczne. Strój mieszkańców ma charakter szlachecki w stroju i barwie.

Prawa, południowa nawa jest poświęcona czci NMP Królowej Różańca Świętego. W górnej części jest obraz przedstawiający Matkę Najświętszą podającą różaniec św. Dominikowi. Na ścianie między oknami znajduje się duży obraz Matki Boskiej Różańcowej otoczony małymi obrazkami przedstawiającymi poszczególne tajemnice różańca świętego.

Lewa nawa od strony północnej poświęcona jest kultowi św. Barbary, patronki flisaków. W górnej części przedstawione jest męczeństwo św. Barbary, a na ścianach Jej szczególna opieka: – bliżej ołtarza, wymowny obraz mężczyzny w płonących zabudowaniach, uciekający się do św. Barbary, nad konfesjonałem obraz przedstawiający jak św. Barbara przynosi Komunię św. Świętemu Stanisławowi Kostce. Święta Barbara czczona jest jako patronka dobrej śmierci, jest też szczególną patronką przeciwko niebezpieczeństwom żywiołów.

Chór jest także ozdobiony pięknymi obrazami. Środkową część tzw. Balustrady chóralnej wypełnia piękny obraz przedstawiający koncert aniołów. Na ścianie portalowej nad organami, nad oknami, mieszczą się obrazy króla Dawida i św. Cecylii, patronki muzyki kościelnej z instrumentami muzycznymi, a nad wejściem obraz Orła Białego na czerwonym tle – godło Rzeczypospolitej.

W prezbiterium na ścianach artysta umieścił kilka obrazów związanych z wodą. Na wysokości okien są trzy takie obrazy: Noe buduje arkę, uciszenie burzy na morzu oraz typowo religijny obraz retmana z wiosłem na krypie, oddającego się w opiekę Najświętszej Maryi Pannie, św. Janowi Chrzcicielowi i św. Barbarze z widokiem na wpływ Tanwi do Sanu i Brzegi obu rzek z domami Ulanowa. Z luźnych postaci mamy św. Krzysztofa z Dzieciątkiem, św. Jana Kantego, św. Jacka Odrowąża z monstrancją i figurką Matki Boskiej oraz obraz bł. Bronisławy z klasztoru zwierzynieckiego nad Wisłą w Krakowie.

Na tęczy przykuwa każdego człowieka uwagę duży krzyż z pięknie wyrzeźbioną postacią Chrystusa z napisami w języku łacińskim „EXAUDIAT TE DOMINUS IN DIE TRIBULATIONIS” (Ps. 20,1), tzn.: „Niech cię Pan wysłucha w dniu utrapienia”. Pod krzyżem jest napis „MEMOR SIT OMNIS SACRIFICII TUI”, tzn. „Niech każdy pamięta o Twojej ofierze”. Na wewnętrznej stronie tęczy (od strony ołtarza) umieszczony jest herb Ulanowa i obok niego napis w języku łacińskim: „Na większą chwałę Bogu i cześć Najświętszej Maryi Panny”. Umieszczona liczba 1868 zda się sugerować, że jest to data odnowienia polichromii.

Джерело: