Костел св.Яна з Дуклі і св.Губерта

Huta Polańska

Kościół pod wezwaniem św. Jana z Dukli i św. Huberta

Życie duchowe mieszkańców Huty Polańskiej uzależnione było w XIX wieku od dwóch parafii – łacińskiej w Nowym Żmigrodzie i greckokatolickiej w Ciechani. Większość mieszkańców Huty była wyznania rzymskokatolickiego lecz ze względu na odległość do Nowego Żmigrodu uczestniczyli w nabożeństwach unickich w pobliskiej Ciechani.

Na przełomie XIX i XX wieku zrodził się pomysł aby w Hucie Polańskiej powstał kościół. Jak się okazało, musiał minąć blisko wiek by to marzenie parafian się ziściło. Faktycznie, po blisko 100 latach udało się poświęcić kościół, tyle, że w Hucie Polańskiej już parafian nie było.

Pierwsza wzmianka o budowie kościoła w Hucie Polańskiej pochodzi z 1902 roku, kiedy to Jan Frankiewicz, jeden z mieszkańców wsi, zapisał pole pod budowę kościoła. Przez następne lata, gromadzono na ten cel pieniądze. W międzyczasie udało się znaleźć rozwiązanie tymczasowe. W jednej z sal szkolnych, urządzono kaplicę, przy której wkrótce postawiono miniaturową dzwonnicę oraz założono cmentarz.

Pieniądze na budowę kościoła zbierano nie tylko w Hucie Polańskiej lecz także pośród parafian przebywających w Ameryce. W 1913 roku, pochodzący z Huty, Józef Kleszczyński, rozpoczął zbiórkę wśród tamtejszej polonii. Zebrane pieniądze przekazano z USA, Konsystorzowi Biskupiemu w Przemyślu, który ulokował je na książeczce składkowej «Przemyskiej Kasy Oszczędności». Pieniądze te niestety przepadły podczas pierwszej wojny światowej.

Po I wojnie światowej nie ustały starania o kościół w Hucie Polańskiej. W 1919 roku – jedna z mieszkanek Huty -Józefa Michalik złożyła w sądzie w Dukli legat na kaplicę w Hucie Polańskiej. Z początkiem 1920 roku, kapitał tej «fundacji» wynosił 140 marek polskich.. Jednak wkrótce, z powodu ogromnej inflacji – marka polska straciła na wartości – pieniądze odłożone na kościół stały się bezużyteczne.

Przez kolejne 10 lat nie zrobiono wiele, dopiero w 19 VI 1931 roku Urząd Gminy w Hucie Polańskiej zwrócił się z prośbą do biskupa Anatola Nowaka, ordynariusza diecezji przemyskiej o pomoc w budowie kościoła.

Prośba ta niestety została odrzucona przez Biskupa, gdyż stwierdził, że nierealnym jest by tak mała wieś była w stanie utrzymać stację duszpasterską.

Z początkiem 1933 roku zawiązał się komitet budowy kościoła, który w marcu 1933 roku skierował kolejną prośbę o zezwolenie na budowę kościoła oraz o zgodę na kwestę w okolicznych parafiach (prośbę tą, poparł również ówczesny proboszcz Żmigrodzki).

Biskup Nowak wyraził zgodę na kwestę, lecz nie wyraził zgody na budowę kościoła, powołując się na potrzebę uregulowania spraw własności gruntu, na którym ewentualnie miała stanąć świątynia.

Po śmierci abp. Nowaka postanowiono raz jeszcze spróbować szczęścia u jego następcy biskupa Franciszka Bardy. Już w styczniu 1934 roku, skierowano do niego pismo prosząc o zgodę na budowę kościoła i kwestę argumentując, że blisko 320 łacinników zamieszkujących wieś ulega stopniowej rutenizacji uczestnicząc w unickich nabożeństwach w okolicznych wsiach. Parafia w Hucie miała też obsługiwać pobliskie Polany gdzie mieszkało sporo katolików pracujących w tartaku.

Wysunięto projekt by proboszczem był ksiądz emeryt a parafia miała być utrzymywana w połowie przez mieszkańców wsi a w połowie przez Kurię w Przemyślu. Patronem jeszcze nie istniejącego kościoła miał zostać św. Jan z Dukli.

Kuria biskupia znów nie wyraziła zgody lecz gdy nastąpiły zmiany personalne we władzach «komitetu» (do nowego wszedł naczelnik gminy, kierownik szkoły i porucznik Straży Granicznej) 21 II 1935 wydano zgodę na kwestę a 29 III 1935 roku Kuria Biskupia wydała zgodę na budowę pod warunkiem, że «nie będzie sprzeciwu kompetentnych władz cywilnych». Budowę świątyni rozpoczęto po 8 VIII 1935 roku kiedy to zwrócono się z prośbą o wykorzystanie drzewa z lasów biskupich. W ciągu miesiąca wykonano fundamenty oraz przygotowano kamienie do budowy kościoła.

W połowie maja 1938 roku stały już mury świątyni a do połowy czerwca 1939 roku, przy finansowej pomocy Kurii Biskupiej, pokryto kościół blachą i wstawiono okna.

Pozostał tylko wystrój świątyni. Poświęcenie świątyni zaplanowano na pierwszą niedzielę września. Niestety nie doszło do tego z powodu wybuchu wojny. Kościół ucierpiał podczas walk o Przełęcz Dukielską (został zniszczony dosyć poważnie). Po wojnie zaczął popadać w coraz większą ruinę. W 1947 roku zabrano cudem ocalałe dzwony, których Niemcy nie skonfiskowali «na przetop». Tym razem, dwa dzwony (80 kg i 30 kg) trzeba było zabezpieczyć przed kradzieżą.

Ruiny kościoła przez kilkadziesiąt lat niszczały i coraz bardziej wpisywały się w krajobraz tej pustej doliny, opuszczonej przez mieszkańców.

Zainteresował się nimi dopiero pod koniec lat 80-tych – ksiądz Jan Delekta – ówczesny proboszcz parafii w Polanach. Po długich staraniach w Urzędzie Wojewódzkim w Krośnie, 31 III 1991 roku uzyskał zwrot działki na której znajdowały sie ruiny oraz cmentarz parafialny na rzecz parafii w Polanach.

W październiku tegoż roku, do ks. Delekty zgłosili się członkowie Koła Łowieckiego «Zacisze» z Krosna z prośbą o odprawienie mszy z okazji święta ich patrona – świętego Huberta.

Na miejsce nabożeństwa, wspólnie wybrano ruiny kościoła w Hucie Polańskiej. Przygotowując się na obchody w dniu 3 XI 1991 roku uporządkowano teren przy kościele i na cmentarzu.

Podczas nabożeństwa, które odprawiano 3 XI 1991 roku na sąsiadującym z ruinami cmentarzu, prócz myśliwych w Eucharystii brali też udział dawni mieszkańcy Huty Polańskiej oraz ich potomkowie. Wówczas to podjęto decyzję o odbudowie kościoła.

8 XI 1992 roku odprawiono pierwszą Eucharystię w ruinach kościoła, podczas której poświęcono plac i ruiny z nadzieją szybkiej odbudowy.

Powstał Komitet Odbudowy Kościoła.

Rozpoczęto mozolne starania o środki na odbudowę kościoła. Niemiecka fundacja «Kirche in Not» («Kościół w potrzebie»), która przekazał 10.000 marek niemieckich, prócz tego zebrano indywidualne datki od osób fizycznych i instytucji, które pozwoliły na rozpoczęcie odbudowy muru i dachu.

Pierwsze prace ruszyły wiosną 1994 roku; podniesiono i wzmocniono mury a jesienią położono blaszany dach. W 1995 roku pokryto blachą wieże oraz wstawiono okna i drzwi.

12 XI 1995 roku w obecności dawnych mieszkańców Huty Polańskiej oraz ich potomków, mieszkańców okolicznych wsi, myśliwych, dostojników kościelnych oraz urzędników – biskup pomocniczy diecezji rzeszowskiej – Edward Biełogowski dokonał poświęcenia odnowionej świątyni.

W latach 1996-1998 trwały dalsze prace wykończeniowe (tynkowanie, wykonanie kamiennego ołtarza oraz ambony, wykonanie schodów oraz posadzki)

Odbudowę oficjalnie zakończono 8 XI 1998 roku, podczas odpustu ku czci świętego Huberta połączonego z 50-leciem Koła Łowieckiego «Zacisze». Biskup K. Górny, poświęcił wmurowane przed wejściem tablice pamiątkowe.

Джерело: [2005 р.]