Церква Преображення
Розмір зображення: 800:668 піксел
Czartowiec – par. Przemienienia Pańskiego
Czartowiec, 22-630 Tyszowce,
tel. 0-84/661-91-94
Proboszcz: ks. Stefan Syrokosz (1940-1964-1981)
Do parafii należą miejscowości: Czartowiec, Czartowiec Kol., Kołaicha, Pukarzów Kol., Muratyn, Muratyn Kol., Soból
Odpust: Święto Matki Kościoła (II dzień Zielonych Świąt)
Liczba mieszkańców: 745
Historia parafii:
Do r. 1875 istniała w Czartowcu parafia greckokatolicka, która posiadała swoją filię w Muratynie. Po kasacie unii powstała tu parafia prawosławna działająca do I wojny światowej, natomiast katolicy obrządku łacińskiego należeli do parafii Łaszczów. Po przejęciu świątyni przez katolików w r. 1919 powstała tutaj filia parafii Łaszczów. Parafia rzymskokatolicka w Czartowcu erygowana została, 10 VIII 1922 r., przez bpa lubelskiego Mariana Fulmana. Powstała na skutek podziału parafii łaszczowskiej. Otrzymała ziemię, która była kiedyś ofiarowana unitom przez miejscowego dziedzica (obecnie pozostało jej około 20 ha). W czasie II wojny światowej parafianie przeżyli ciężkie chwile: działania wojenne w r. 1939, akcje eksterminacyjne okupanta, bandy UPA, pożar plebanii i budynków gospodarczych w 1943 r., pozbawienie wiernych świątyni w latach 1943-1944. W czasie wojny zginął w Katyniu proboszcz, ks. Józef Czemerajda. 22 IX 1947 r. parafię wizytował bp lubelski Stefan Wyszyński. W 1948 r. w drewna rozbiórkowego została zbudowana plebania. W 1968 r. zbudowano dzwonnicę w której znajduje się dzwon z r. 1949, a w latach: 1988-89 salę katechetyczną, garaż i pomieszczenia gospodarcze. Od roku 1997 parafia zaangażowana jest w budowę nowej plebanii, która w r. 2000 była w ukończona w stanie surowym.
Pierwszą świątynią katolicką w Czartowcu był kościół unicki z w. XVIII (w. XVII?). Na początku w. XIX świątynia ta chyliła się ku upadkowi. Kościół obecnie istniejący, pw. Przemienienia Pańskiego, został wybudowany w latach: 1848-1855 z fundacji Ludwika Rakowskiego. Unici nie dokończyli jednak budowy na skutek kasaty w r. 1875. Dach i wyposażenie wnętrza wykonali prawosławni, którzy przejęli kościół i zamienili go na cerkiew. W r. 1919 kościół został ponownie oddany katolikom, a 9 VI 1919 r. poświęcony przez proboszcza parafii łaszczowskiej, ks. E. Remiszewskiego. Od r. 1943 do lipca 1944 ponownie zamieniono go na cerkiew prawosławną. Był remontowany m.in. w r. 1953 (budowa wieży na kościele), gruntownie odrestaurowany na zewnątrz i wewnątrz w latach 1966-1968. W latach: 1993-1996 ponownie gruntownie remontowany dzięki dużemu zaangażowaniu Ks. Stefana Syrokosza.
Jest to świątynia murowana z cegły, jednonawowa, o cechach bizantyjsko-renesansowych. Trójdzielna: prezbiterium prostokątne, z zakrystiami od pn. i pd., nawa szersza kwadratowa, babiniec czworoboczny, równej szerokości z prezbiterium. Wewnątrz w nawie pozorne sklepienie kopulaste, wyodrębnione profilowanym gzymsem, w prezbiterium i babińcu sufity; w ścianach nawy wnęki arkadowe, w nich okna. Chór muzyczny ponad babińcem, otwarty arkadą. Zewnątrz ściany obu zakrystii o podziale ramowo-pilastrowym, we wsch. ścianie prezbiterium wnęka arkadowa. Portal zachodni zamknięty podwójną arkadą, ujęty półkolumnami i zwieńczony ogzymsowanym przyczółkiem. Dachy dwuspadowe, kryte blachą; nad nawą wieżyczka na sygnaturkę, odnawiana 1918.
Wewnątrz znajdują się trzy drewniane ołtarze, wykonane w latach pięćdziesiątych obecnego stulecia (stolarz Władysław Grzeszczuk z Kołaichy). W ołtarzu głównym jest obraz Matki Bożej Łaskawej (koniec w. XVIII), a przy nim wota. Na zasuwie znajduje się obraz Zesłania Ducha Św. na Apostołów. Na ołtarzu stoi hebanowy barokowy krzyż z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego kości słoniowej (koniec XVII i początek XVIII w.), ofiarowany przez dziedziczkę Chrzanowską w czasie II wojny światowej. W ołtarzu bocznym po lewej stronie jest obraz Przemienienia Pańskiego (mal. Mizerski z Tyszowiec, r. 1953), zaś w ołtarzu po prawej – obraz Miłosierdzia Bożego (mal. Mizerski, r. 1953). Chrzcielnica drewniana została wykonana przez tego samego stolarza, który budował ołtarze. Na chórze muzycznym zainstalowano organy elektronowe, zakupione w r. 1974. Posadzka kościoła cementowa, ozdobiona grysikiem, sufit uwypuklony, o cechach bizantyjskich.
Cmentarz przykościelny został otoczony parkanem granitowym, wykonanym w latach: 1957-1959. W rogach parkanu są 4 kapliczki.
B. Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:
1. Kaplica publiczna, pw. św. Jana Nepomucena, we wsi Kołaicha, murowana. wybudowana w r. 1950 przez ks. Piotra Sadowskiego na miejscu rozebranej starej kaplicy.
2. Drewniana kapliczka MB Królowej znajduje się w Muratynie
3. Mała, drewniana, kapliczka w kol. Pukarzów (z figurą św. Jana Nepomucena).
4. W r. 1999 zbudowano kapliczkę Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Sobolu (fundator Marian Leja) na pamiątkę pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do Ojczyzny. Aktu poświęcenia dokonał 25 IV 1999 r. ks. Stefan Syrokosz.
C. Cmentarz rzymskokatolicki, dawniej greckokatolicki i prawosławny w Czartowcu, czynny, założony w połowie w. XIX dla unitów, w kształcie wydłużonego pięcioboku o pow. 1,5 ha, w części rzymskokatolickiej podział na kwatery, ogrodzony od frontu metalowymi przęsłami przy murowanych słupach na podmurowaniu, z pozostałych stron metalowe przęsła przy metalowych słupach
O d p u s t: Święto NMP Matki Kościoła (II dzień Zielonych Świąt).
Msze św. w niedziele i święta, godz.: 9.00, 11.00
Księgi metrykalne:
chrztów od r. 1922
małżeństw od r. 1922
zmarłych od r. 1922
Kronika parafialna od r. 1946
Lista proboszczów: ks. Mroczkowski, ks. Struski
Powołania z terenu parafii: ks. Wiesław Szewczuk (archidiec. lubelska), ks. Andrzej Stawarz (kap. WP), O. Janusz Szewczuk (OFM Conv), O. Wiesław Grabski (OFM Conv)
Szkoły istniejące na terenie parafii: Szkoła Podstawowa w Czartowcu