Початкова сторінка

Прадідівська слава

Українські пам’ятки

Про справу не говори з тим, з ким можна, а з ким треба

Богдан Хмельницький

?

Костел Шкаплерної богородиці

Łabunie – par. M.B. Szkaplerznej i Św. Dominika

ul. Kościelna 43, 22-437 Łabunie,

tel. 0-84/611-30-26

Proboszcz: ks. Tadeusz Czuk (1963-1992-2006)

Wikariusze: ks. Krzysztof Bylina(1977-2002-2007); ks. Krzysztof Paluch (-2007)

Rezydent: ks. Aleksander Sieciechowicz (1934-1970-2006)

Kap. sióstr: ks. Czesław Galek (1950-1974-2000)

Do parafii należą miejscowości: Barchaczów, Bródek, Dąbrowa, Łabunie, Łabunie Reforma (Zimny Dół), Łabuńki I, Majdan Ruszowski, Mocówka (część), Ruszów, Ruszów Kol., Wierzbie, Wólka Łabuńska.

Kościoły filialne: Majdan Ruszowski

Kaplice: w Domu Rekolekcyjnym i w Domu Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi

Odpust: Uroczystość Zesłania Ducha Świętego, św. Antoniego, MB Szkaplerznej

(niedziela po 16 VII), św. Dominika (niedziela po 4 VIII)

Liczba mieszkańców: 5500

Historia parafii:

Parafia erygowana, 9 X 1435 r., przez bp. chełmskiego Jana Biskupca i należała do diecezji chełmskiej. Na przełomie w. XVIII i XIX była przejściowo, razem z całym okręgiem zamojskim, w granicach diecezji przemyskiej, a później włączono ją do diecezji lubelskiej. Od w. XVII należała do dekanatu zamojskiego, od r. 1978 w ramach zamojskiego nowomiejskiego, a obecnie w granicach dekanatu krasnobrodzkiego. Została uposażona przez właściciela dóbr Łabunie, Adama Oleśnickiego, jak również przez Wawrzyńca, właściciela Komarowa i Ercharda, właściciela majątku Wierzbie. W ciągu wieków granice parafii uległy znacznemu uszczupleniu na skutek powstawania nowych placówek. Jeszcze w okresie przedrozbiorowym powstała filia w Komarowie, którą później zamieniono na samodzielną parafię. Następnie, w wyniku podziału parafii łabuńskiej po I wojnie światowej, utworzono parafię Krynice, a po II wojnie światowej 3 kolejne miejscowości przyłączono do nowej parafii Św. Krzyża w Zamościu, 2 do Cześnik i do Jarosławca. Parafia wiele zawdzięczała kolejnym właścicielom miejscowego majątku – oprócz wyżej wspomnianych należy wymienić Zamoyskich, Tarnowskich i Szeptyckich.

W życiu religijnym w dawnych czasach pewną rolę odgrywało bractwo różańcowe, a później trzeci zakon św. Franciszka (ci ostatni roztoczyli również opiekę nad chorymi). Mówiąc o życiu religijnym należy wspomnieć o rozwijającym się od końca w. XIX kulcie św. Antoniego. Zapewne wpłynęło na to przeniesienie w 1866 r. z kościoła bernardynów w Radecznicy cudownego obrazu św. Antoniego. Kult swoim zasięgiem obejmuje sąsiednie parafie.

Teren ten dawniej zamieszkiwali również katolicy obrządku unickiego. Posiadali oni swoją świątynię w Łabuńkach, którą później przeniesiono do Zamościa. Po kasacie unii w r. 1875 zmuszano grekokatolików do przejścia na prawosławie.

Istniejący, na terenie dawnego parku pałacowego w Łabuniach, kurhan kryje szczątki powstańców z r. 1863 – obecnie własność Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi. Szczególnie należy podkreślić II wojnę światową. We wrześniu 1939 r. toczono tutaj walki z wojskami niemieckimi (opór Polaków pod Barchaczowem). 23 IX 1939 r. Niemcy dokonali aresztowania miejscowych duszpasterzy: ks. Stawiarskiego i ks. M. Giermakowskiego. Oprócz tego były liczne inne aresztowania i wreszcie, w r. 1942, wysiedlenie Polaków z Łabuń i 4 sąsiednich wiosek. Katolikom odebrano kościół. Dopiero jesienią r. 1943 gestapo zezwoliło pozostałej ludności na utworzenie kaplicy w Wólce Łabuńskiej (była to stodoła Sęka). Taki stan rzeczy trwał do lipca 1944 r. Na terenie parafii od r. 1922 istnieje klasztor franciszkanek Misjonarek Maryi.

W w. XV istniał tu drewniany kościół, następnie murowany, z fundacji rodziny Oleśnickich, konsekrowany przez bp. Jana Biskupca w r. 1436. Prawdopodobnie uległ on spaleniu w wieku następnym. Odbudowany na początku w. XVII, konsekrowany, w r. 1605, przez bpa Jerzego Zamoyskiego pw. MB Szkaplerznej i św. Dominika (istnieje on do dzisiaj). W ciągu wieków był kilkakrotnie restaurowany i przebudowywany (kolatorami wtedy byli już Zamoyscy), m.in. od strony frontowej dobudowano obszerną kruchtę i obniżono dach. Przez renowacje i przebudowy zniekształcono pierwotny styl kościoła (był odbudowany na początku w. XVII w stylu renesansu lubelskiego). Jeden z ważniejszych remontów przeprowadzono w r. 1855, a w r. 1871 renowację dachu. Później dobudowano z prawej strony kaplicę, gdzie znajdują się grobowce rodziny Tarnowskich. Fundatorką tej kaplicy była Antonina Tarnowska. W r. 1879 nastąpiło odnowienie wnętrza, a w r. 1935 malowanie kościoła. W czasie wojny (1942-1944) zamieniony na magazyn zbożowy. Po zakończeniu II wojny światowej remontowano m.in. dach w latach 1948-1950, w latach: 1997-98 odnowiono ołtarze, odnowiono rzeźby.

Kościół murowany z kamienia i cegły, jednonawowy, w stylu renesansu lubelskiego (bryła budowli uległa zniekształceniu na skutek licznych przeróbek i remontów), przy prezbiterium zakrystia, od strony południowej kościoła kaplica (dobudowana po r. 1870), nad nawą wieżyczka na sygnaturkę, malowanie wnętrza gładkie, posadzka z terakoty. Ołtarz główny jest wykonany z drzewa sosnowego i lipowego (z końca w. XIX). W ołtarzu tym są 3 obrazy: św. Antoniego, przeniesiony w r. 1866 z Radecznicy wraz z ołtarzem (ołtarz spalił się w r. 1896, obraz został tylko uszkodzony), św. Antoniego i MB Szkaplerznej. Kościół ma kilka ołtarzy bocznych, również drewnianych. Po prawej stronie kościoła są ołtarze: 1. z obrazami: św. Teresy od Dzieciątka Jezus, św. Stanisława Kostki, Pana Jezusa Ukrzyżowanego, 2. z obrazami: św. Mikołaja i św. Jana Nepomucena, 3. MB z Dzieciątkiem (zniszczony) i św. Dominika. Po lewej: 1. z obrazami: św. Izydora i św. Walentego, Pana Jezusa Miłosiernego 2. Z obrazami: MB Bolesnej i św. Franciszka. Na ścianach umieszczone obrazy, malowane na płótnie, przedstawiające tajemnice różańcowe. W nawie znajdują się ławki i konfesjonały wykonane po r. 1946. Na chórze muzycznym są 10-głosowe organy, zakupione w r. 1896, remontowane m.in. w r. 1974.

Wokół kościoła wznosi się murowane ogrodzenie z bramą (barokowe). Na filarach w ogrodzeniu, od strony północnej, stoją barokowe figury świętych. Obok kościoła murowana dzwonnica (ok. 1605 r.) z 3 dzwonami: 1. stary, 2. Wykonany po II wojnie światowej przez Metalut w Łodzi, 3. Jan Paweł II.

B. Inne obiekty sakralne na terenie parafii

1. Kaplica półpubliczna w domu SS. Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach. W połowie w. XVIII w Łabuniach został wybudowany późnobarokowy zespół pałacowy przez Jana Jakuba Zamoyskiego. Kolejnymi jego właścicielami w w. XIX byli Tarnowscy. Pod koniec XIX w. majątek ten nabył hr. Aleksander Szeptycki. W r. 1922 Szeptyccy do Łabuń sprowadzili franciszkanki misjonarki, które otrzymały zespół pałacowy, park i część ziemi ornej. Przy pałacu istnieją 2 oficyny w których są kaplice. W r. 1944 Niemcy, cofając się z Łabuń, spalili pałac, a część murów wysadzili. Po wojnie pałac odbudowano.

2. Kaplica półpubliczna w Państwowym Domu Dziecka (dawny dwór Szeptyckich).

3. Kaplica publiczna w Majdanie Ruszowskim

4. Dom Zakonny Misjonarzy Krwi Chrystusa w Łabuńkach, w dawnym pałacu dworskim, prowadzone jest przy nim Hospicjum Santa Galla

5. Ponadto kapliczki przydrożne: drewniane w Łabuńkach i murowane w Majdanie Ruszowskim, Barchaczowie i Wierzbiu oraz krzyże drewniane (30), metalowe (9), kamienne (18), figura Serca Pana Jezusa, kamienna.

C. Cmentarze:

1. Cmentarz rzymskokatolicki w Łabuniach, czynny, założony ok. połowy w. XIX, w kształcie wydłużonego czworoboku o pow. 2,12 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony od frontu metalowymi przęsłami przy murowanych słupach na podmurowaniu, z pozostałych stron metalowa siatka

2. Cmentarz rodzinny i zakonny w Łabuniach, na terenie parku pałacowego, czynny, założony w r. 1928, w kształcie koła o średnicy 28 m., o pow. 0,06 ha, kwatery mają charakter koncentryczny, ogrodzony metalową siatką przy metalowych słupach

3. Cmentarz prawosławny, dawniej greckokatolicki w Łabuńkach, nieczynny, założony w XVIII w.

4. Cmentarz z I wojny światowej w Łabuńkach, nieczynny, założony w r. 1914, w kształcie połowy trapezu o pow. 0,13 ha, pochowanych jest 100 żołnierzy armii austriackiej i 209 żołnierzy armii rosyjskiej, ogrodzony wałem ziemnym.

O d p u s t y:

Zesłanie Ducha Świętego

św. Antoniego Padewskiego (niedziela po 13 VI),

MB Szkaplerznej (niedziela po 16 VII),

św. Dominika (niedziela po 4 VIII).

Msze św. w niedziele i święta, godz.: 8.00, 10.00, 12.00, 12.00 (Majdan Ruszowski), 16.00

Księgi metrykalne:

chrztów od r. 1901 (brakuje: 1924 – 1925)

małżeństw od r. 1901 (1942 – 1943)

zmarłych od r. 1901 (1942 -1943)

Kronika parafialna od r. 1948

Lista proboszczów: ks. Feliks Abramowicz (1907), ks. Feliks Ziembiński (1907 – 1915), ks. Władysław Goliński (1915 – 1933), ks. Andrzej Kostrzewa (1933 – 1979), ks. Aleksander Sieciechowicz (1979 – 2006) ks. Tadeusz Czuk (2006 -

Powołania z terenu parafii: ks. Zbigniew Babicki (SAC), O. Stanisław Cichocki (OFM), ks. Gabriel Cisek, ks. Józef Dubik (archidiec. lubelska), ks. Mirosław Flak (archidiec. lubelska), ks. Kazimierz Kulasza (SAC), ks. Piotr Petryk (archidiec. lubelska), O. Filip Płaza (OFM), ks. Adam Sobczak, ks. Kazimierz Sokołowski (diec warszawska – praska), O. Józef Zwolak (OFMConv), ks. Grzegorz Szmit (SAC), dn. Paweł Zubrzycki (VI rok WSD),, al. Maciej Blicharz (IV rok WSD) s. Ćwik (FMM), s. Kudyk (FMM), s. Małys (CSSE), s. Serafina Ostrowska (OSC), s. Weronika Ostrowska (OSC), s. Słupska (loretanka)

Zgromadzenia zakonne na terenie parafii: Klasztor Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach, Misjonarze Krwi Chrystusa w Łabuńkach

Stowarzyszeni, organizacje i ruchy religijne: Koła Żywego Różańca, Koło Misyjne Dzieci, Koło Przyjaciół Radia Maryja, schola, ministranci, Dzieci Maryi

Szkoły istniejące na terenie parafii: Gimnazjum Publiczne w Łabuniach, Gimnazjum Publiczne w Łabuńkach, Szkoła Podstawowa w Łabuniach (filie: Majdan Ruszowski, Ruszów, Barchaczów, Bródek), Szkoła Podstawowa w Łabuńkach (filia: Wierzbie, Mocówka)