2005 р. Довідка

Owczary

Dawna cerkiew greckokatolicka

Od 1947 roku cerkiew jest użytkowana przez kościół rzymskokatolicki jako filia parafii w Sękowej, jednak powroty Łemków w latach 50-tych spowodowały okazjonalne nabożeństwa greckokatolickie. Dopiero od 1988 roku odprawiane są regularnie przez kapłana dojeżdżającego z Łosia.

Cerkiew w Owczarach (dawnym Rychwałdzie) po wielokrotnych adaptacjach i przeróbkach jest odległa od swojego pierwowzoru. Obiekt o konstrukcji zrębowej, z wieżą słupowo-ramową o ścianach pochyłych (słupy wieży znajdują się wewnątrz babińca), w całości pokryty gontem. Ta jedna z piękniejszych, drewnianych cerkwi pierwotnie była trójdzielna, z wyraźnie zarysowanym prezbiterium nawą i babińcem, jednak dziś jest pozornie dwudzielna z dużą nawą przedłużoną o poszerzony babiniec. W nawie i prezbiterium kopuły namiotowe, dwukrotnie łamane, zwieńczenia nawy i prezbiterium baniaste z pozornymi latarniami, bardzo analogiczny jest hełm wieży.

Cerkiew została wzniesiona w r. 1653 (taka data jest wyryta nad ciekawym portalem zachodnim w kształcie oślego grzbietu) jako greckokatolicka cerkiew parafialna (obecnie pełni funkcję filialnego kościoła rzymskokatolickiego). Do najstarszych partii budowli należy nawa i portal zachodni. W miejsce dotychczasowego prezbiterium w 1701 roku zbudowano dzisiejsze prezbiterium wraz z zakrystią, a wieża powstała w 1783; budowali ją majstrowie ciesielscy Dimitr Dekowekin i Teodor Rusynko z Biesiadki a ich sygnatury do dziś są widoczne elementach konstrukcyjnych wieży. Babiniec został przekształcony i poszerzony do szerokości nawy w 1870 r. dzięki temu słupy wieży znalazły się w jego wnętrzu. W XIX i XX w. cerkiew była wielokrotnie remontowana (1880, 1886, 1911, 1926, 1938). W 1935 roku wykonano polichromię z okazji obchodów 950-lecia chrztu Rusi. W latach osiemdziesiątych staraniem proboszcz z Sękowej, przeprowadzono remont dachu, zastępując pokrycie blaszane, gontami. Ostatni gruntowny remont wykonano w 1995 roku. Obecnie obiekt należy do wzorowo utrzymanych zabytków architektury drewnianej – administrujący świątynią proboszcz był nagradzany za opiekę nad zabytkami kultury min. prestiżową nagrodą PRIX EUROPA NOSTRA.

Jednak we wnętrzu cerkwi dominującym elementem pozostaje ikonostas, zgodnie z tradycją stanowiący cudowną barierę między strefą sacrum i profanum. Ikona znajdujące się w ikonostasie prawdopodobnie pochodzą z warsztatów dwóch różnych twórców. Starsze z 1712 roku (min. ikony namiestne, prazdniki, malowidła na cokole ikonostasu) są dziełem znanego artysty Jana Medyckiego, natomiast pozostałe pochodzą z roku 1756 i ich autor nie został zidentyfikowany.

Teren cerkiewny otacza kamienne ogrodzenie z murowaną dzwonnicą bramną.

Джерело: