Холмець с

За поділом 1999 р. – гміна Холмець, повіт Новий Сонч, Малопольське воєводство.

Wykopaliska archeologiczne prowadzone przez naukowców z PAN na terenie gminy Chełmiec dowodzą, że kilka tysięcy lat przed naszą erą znalazła w tym miejscu warunki do rozwoju ludność kultury ceramiki sznurowej, zajmująca się hodowlą i łowiectwem. Najbardziej znane stanowisko z ceramiką znajduje się w Marcinkowicach, ale relikty tych czasów odkryto również w Piątkowej, Paszynie i Chełmcu, o czym wspomina w «Dziejach Miasta Nowego Sącza» prof. Feliks Kiryk. Z okresu kultury pilińskiej odkryto w Chełmcu 7 zespołów grobowych, zaś w Marcinkowicach ozdoby z brązu. Wiele wykopalisk z późniejszych okresów, aż po wczesne średniowiecze, wskazuje na rozwój osadnictwa na terenach dzisiejszej gminy Chełmiec i tworzeniu tu zrębów państwowości polskiej. Liczne dowody napotkać można w najstarszych zapiskach kronikarskich. Fragmenty murów obronnych osad z X w. do dziś cieszą oko turystów w Chełmcu i Marcinkowicach, zaś wznowienie prac wykopaliskowych pozwoliłyby na dokładniejsze zbadanie roli tych terenów w tworzeniu Polski Piastów. W wieku XIII pojawiają się w źródłach pisanych wzmianki historyczne o takich miejscowościach jak Świniarsko, Niskowa, Biczyce, Chełmiec, Klęczny i Rdziostów. Wszystkie te miejscowości związane były z osobą świętej Kingi, założycielki starosądeckiego klasztoru Klarysek. Równie stare są Wielogłowy i Wielopole, skąd wywodzą się rody szlacheckie Wielogłowskich i Wielopolskich. W kolejnych wiekach pojawiły się dzięki osadnictwu mieszczan sądeckich Piątkowa, Paszyn, Kunów, Kurów, Januszowa i Librantowa.

W Chełmcu do najważniejszych właścicieli zabytków należy XIX wieczny dwór murowany rodziny Wittingów. Gmina podjęła działania mające doprowadzić do odrestaurowania siedziby możnych i sławnych ziemian, wielkich polskich patriotów.

Kaplicami z I połowy XIX w. poszczycić się mogą Krasne Potockie i Rdziostów.

W pierwszej z półkolistej absydy, krytej siodłowym daszkiem. W prawie wszystkich miejscowościach gminy napotkać możemy stare przydrożne kapliczki, ze stu i dwustuletnim rodowodem, świadczące o wielkiej pobożności zamieszkałych tam ludzi, kulcie Matki Bożej i licznych świetych. Dawne wytwory rękodzielnicze, sprzęty domowe i gospodarstw rolniczych zbierane są również w muzeum szkolnym Zespołu Szkół w Klęczanach. Znajdują się tu ciekawe osobiste dokumenty mieszkańców okolicznych wsi, stare fotografie i korespondencja zarówno towarzyska, jak i pomiędzy obywatelami, a urzędami funkcjonującymi na przełomie minionych wieków.

Джерело: