Початкова сторінка

Прадідівська слава

Українські пам’ятки

Про справу не говори з тим, з ким можна, а з ким треба

Богдан Хмельницький

?

Тарнобжег м

Początki osadnictwa w okolicach Tarnobrzega sięgają VII wieku. Miasto uzyskało przywilej fundacyjny od króla Zygmunta III Wazy, dzięki staraniom rodu Tarnowskich, w roku 1593. Na mocy prawa magdeburskiego w nowo utworzonym mieście odbywały się dwa jarmarki: w dniu Św. Trójcy 5 czerwca i w dniu Św. Szymona i Judy – 28 października. Tarnowscy ufundowali w swym mieście, w 1676 roku kościół i klasztor O.O. Dominikanów. Do kościoła tego przeniesiony został, uznany za cudowny, obraz Matki Boskiej Dzikowskiej (wcześniej znajdował się w kaplicy dworu w Dzikowie) Tarnobrzeg stał się przez to miejscem kultu Maryjnego i celem licznym pielgrzymek. W czasach rozbiorów, Tarnobrzeg był małym miasteczkiem galicyjskim z przewagą ludności żydowskiej. W 1885 roku miasto stał się siedzibą powiatu, a w 1867 starostwa. Korzystając z przywilejów autonomii galicyjskiej, Tarnobrzeg zyskał telegraf, linię kolejową, szpital, szkoły. Po II wojnie światowej Tarnobrzeg wszedł w skład województwa rzeszowskiego, stając się miastem powiatowym. Gdy w latach 50. odkryto w jego sąsiedztwie złoża siarki, miasto stało się głównym ośrodkiem polskiego przemysłu chemicznego. W wyniku kolejnej reorganizacji struktur administracyjnych w roku 1975 Tarnobrzeg został stolicą województwa. Obecnie Tarnobrzeg zajmuje obszar 86 kilometrów kwadratowych i liczy 51061 mieszkańców. Wchodzi w skład woj. podkarpackiego

Sławni tarnobrzeżanie

Stanisław Jachowicz (1796 – 1857) – czołowy bajkopisarz polski, urodzony w Dzikowie, wybitny pedagog, filantrop, autor kilkuset niezwykle popularnych do dzisiaj bajek dla dzieci: «Pan kotek był chory», «Staś na sukni zrobił plamę».

Jan Feliks Tarnowski (1777 – 1842) – senator Królestwa Polskiego, członek rządu, tłumacz literatury starożytnej, wybitny kolekcjoner, twórca zbiorów dzikowskich.

Stanisław Tarnowski (1837 – 1917) – jeden z twórców nowoczesnej myśli konserwatywnej, wybitny historyk literatury polskiej, profesor i rektor Uniwersytetu Jagielońskiego, prezes Akademii Umiejętności.

Jan Słomka (1842 – 1932) – działacz społeczny i gospodarczy, na przełomie XIX i XX wieku wójt Dzikowa (przez 45 lat), autor «Pamiętników włościanina» arcydzieła chłopskiego pamiętnikarstwa w Polsce.

Wojciech Wiącek (1869 – 1944) – działacz ludowy z Machowa, założyciel wielu instytucji publicznych, wydawca i redaktor kilku pism regionalnych, poseł do parlamentu w Wiedniu, senator II Rzeczypospolitej.

Michał Marczak (1886 – 1945) – historyk, bibliotekarz zamku w Dzikowie, autor blisko trzydziestu rozpraw i opracowań z zakresu historii regionalnej.

Ferdynand Kuraś (1871 – 1929) – poeta ludowy z Wielowsi, samouk, autor kilkunastu tomików wierszy oraz wspomnień: «Przez ciernie żywota».

Władysław Jasiński (1921 – 1943) – bohaterski partyzant II wojny światowej, pseudonim «Jędruś», wybitny harcerz, w okresie wojny twórca organizacji «Odwet», na bazie której powstał później słynny oddział «Jędrusie».

Hieronim Dekutowski (1918 – 1949) – żołnierz AK, szef «Kedywu» AK Lublin-Puławy, jeden z organizatorów organizacji WiN, walczący z władzą komunistyczną w latach 1944 – 1947. Aresztowany i zamordowany w 1949 r., rehabilitowany w roku 1992, pierwszy kawaler medalu Sigillum Civis Virtuti.

Джерело: [2006 р.]