Початкова сторінка

Прадідівська слава

Українські пам’ятки

Ні просьби, ні грозьби, ні тортури, ані смерть
не приневолять тебе виявити тайни

Богдан Хмельницький

?

Церква св. Кузьми і Дем’яна /св. Івана Богослова

Lipsko k. Zamościa – par. Św. Jana Chrzciciela

Lipsko k. Zamościa, 22-400 Zamość,

tel. 0-84/671-38-32

Proboszcz: ks. Józef Dudek (1950-1975-1995)

Wikariusz: ks. Tomasz Źwiernik (1973-1998-2007)

Do parafii należą miejscowości: Białowola, Białowola Kol., Czarnowoda, Lipsko, Lipsko-Kosobudy, Lipsko-Polesie, Szewnia Górna, Topornica, Zalesie, Zarzecze.

Kościoły filialne: Białowola, Zarzecze

Odpust: św. Jana Chrzciciela, MB Częstochowskiej, św. Romana

Liczba mieszkańców: 2217

Historia parafii:

Do r. 1864 istniała w Lipsku parafia unicka, następnie powstała parafia prawosławna. Po ukazie carskim w r. 1905 prawie wszyscy prawosławni przeszli na katolicyzm, jednak parafia prawosławna istniała tu aż do I wojny światowej. Natomiast katolicy obrządku łacińskiego zamieszkujący Lipsko należeli, aż do zakończenia I wojny światowej, do parafii kolegiackiej w Zamościu. Parafia rzymskokatolicka w Lipsku została erygowana, 21 IV 1919 r., przez bp. Mariana Fulmana. Powstała na skutek podziału parafii kolegiackiej i została włączona do dekanatu zamojskiego, od r. 1978 funkcjonowała w ramach zamojskiego nowomiejskiego, a obecnie znajduje się w granicach dekanatu krasnobrodzkiego. Po rozparcelowanej ziemi poprawosławnej (dawne uposażenie parafii unickiej) otrzymała ona 15,49 ha gruntów ornych, łąk i placu pod kościół (obecnie jest 12 ha). W okresie międzywojennym było na terenie parafii jeszcze około 10 rodzin prawosławnych. Rozwija się tu kult św. Romana. Ciężkim okresem w dziejach młodej społeczności parafialnej był okres II wojny światowej. W tym czasie wysiedlono Lipsko, pacyfikowano Białowolę (rozstrzelano 52 osoby), wielu ludzi aresztowano lub wywieziono do obozów koncentracyjnych. Obecnie nauczanie religii odbywa się w punktach katechetycznych w Lipsku i Białowoli.

Do II połowy w. XIX istniał w Lipsku drewniany kościół unicki. Kolejny, murowany, wybudowano w latach 1857-1861 z fundacji Konstantego Zamoyskiego. Był on w kształcie krzyża, w stylu bizantyjskim. Po r. 1864 zamieniony na cerkiew prawosławną, a pod koniec I wojny światowej oddany katolikom. 7 VII 1917 r. był rekoncyliowany, w styczniu 1943 r. spalony.

Obecnie istniejący, pw. św. Jana Chrzciciela (poprzednie posiadały to samo wezwanie), został wybudowany w latach: 1949-1950 wg planów inż. mgr Adama Klimka, poświęcony, 4 XII 1950 r. (dodano wezwanie św. Romana), przez ks. Franciszka Zawiszę, konsekrowany, 6 VII 1952 r., przez bpaTomasza Wilczyńskiego. Bp Kałwa święcił kamień węgielny i wmurował Akt Erekcyjny. W latach: 1964-1974 dokończono wieżę, otynkowano kościół z zewnątrz, przeprowadzono remont dachu i malowanie wnętrza.

Kościół murowany z cegły, trzynawowy, przy prezbiterium zakrystia, na frontonie, po prawej stronie wieża, nad nawą dwie wieżyczki; jedna od frontu, a druga bliżej prezbiterium, malowanie kościoła gładkie, w trzech kolorach. Budynek jest wyposażony w 3 drewniane ołtarze wykonane przez miejscowych stolarzy. W ołtarzu głównym są obrazy Chrztu Pana Jezusa i MB Częstochowskiej. Dwa ołtarze boczne poświęcono św. Romanowi i Matce Bożej. W nawie stoją ławki i konfesjonały wykonane przez miejscowych stolarzy, na chórze muzycznym 7-głosowe organy, wykonane w r. 1962 przez Antoniego Grygorcewicza z Warszawy. Dzwon umieszczono na wieży kościelnej (kupiony po II wojnie).

B. Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:

1. Kościół filialny, pw. MB Częstochowskiej, w Białowoli, z r. 1982, poświęcona, 18 września 1983 r., przez bpa Piotra Hemperka. Odpust: MB Częstochowskiej (ostatnia niedziela sierpnia)

2. Kościół filialny, pw. Miłosierdzia Bożego, w Zarzeczu, z lat: 1987 – 1994, poświęcony przez bpa zamojsko-lubaczowskiego Jana Śrutwę. Odpust: II Niedziela Wielkanocna

3. Kaplica św. Romana w Lipsku Polesiu. Odpust: Św. Romana (niedziela po 9 VIII).

C. Cmentarz parafialny, rzymskokatolicki, dawniej greckokatolicki i prawosławny, czynny, założony w połowie w. XIX, w kształcie wydłużonego czworoboku o pow. 2,3 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony metalowymi przęsłami.

Odpust: św. Jana Chrzciciela (24 VI)

Msze św. w niedziele i święta, godz.: 8.00, 9.30, 10.45 (Zarzecze), 12.00

Księgi metrykalne:

chrztów od r. 1947

małżeństw od r. 1947

zmarłych od r. 1947

Kronika parafialna od r. 1950

Lista proboszczów:

ks. Kazimierz Wojtala (1919 – 1920),

ks. Paschalis Koskowski (1920),

ks. Wacław Gluziński (1920 – 1922),

ks.Kazimierz Mańkowski, ks. Aleksander Czajkowski (do r. 1941),

ks. Stanisław Masłowski (administrator do r. 1943), Pochodził z diecezji włocławskiej. Był proboszczem i dziekanem w Zduńskiej Woli. Wysiedlony przez Niemców z Warthegau, zatrzymał się w Lispku. O Nim pisze Leon Świderski we wspomnieniach p.t. \”Oglądały oczy moje\”

ks. Andrzej Suchara (1944 – 1962),

ks. Jan Wnuk (1962 – 1978),

ks. Wiesław Rzepecki (1978 – 1987),

ks. Roman Jaworski (1987 – 1994)

ks. Jerzy Gliszczyński (1994 – 1995)

Powołania z terenu parafii:

ks. Andrzej Lupa (archidiec. lubelska)

Ks. Jan Kawałko z Zalesia, orionista, obecnie przebywa w Zduńskie Woli

O. Jan Berchmans (Franciszek)Głowacki, bernardyn z Białowoli. Bardzo dzielnie pracował. Zbudował m.in.kościół i klasztor w Jelnej k. Leżajska.Spoczywa na cmentarzu w Zakopanem.

Ks. Bogusław Wojtasiuk z Lipska, ur. w 1936r., święcenia w 1960r., obecnie rezydent w Bilgoraju.

Ks. Kan. mgr Ryszard Sierkowski z Lipska – Polesia, ur.w 1946r., święcenia w 1972r. Dzielnie i gorliwie pracował w wielu parafiach m. in. w Potoku Górnym. Obecnie dziekan i proboszcz parafii Tarnogród.

O. Karol Adamowicz z Białowoli, ur. w 1934r, święcenia w 1978r. bernardyn, pracuje w Radecznicy. Jest diecezjalnym egzorcystą.

O. Leon Pakuła ur. w 1954r., święcenia w 1980r. franciszkanin w Niepokalanowie.

Ks. Tadeusz Solski, wikariusz w Mirczu

Al. Piotr Skóra (rok II WSD) i al. Michał Solski (rok I WSD)

siostry zakonne

Kapłani pochowani na miejscowym cmentarzu: Ks. Paweł Groszkowski ( grekokatolik ) + 1863r. Ks. Paschalis Koskowski, + 1920r. Ks. Wacław Gluziński – + 1922r. Ks. Andrzej Suchara – + 1962r. Spoczywa też duchowny prawosławny – O. Tichon Kwaśniewski – + 1908r.

Instytucje charytatywne: Świetlica Terapii Zajęciowej

Stowarzyszenia, organizacje i ruchy religijne: Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Dziecięcy Teatrzyk «Uciecha», Parafialny Klub Sportowy «Metanoja», Młodzieżowy Zespół Wokalny «Gloria Patri», Legion Maryi, zespół charytatywny

Szkoły istniejące na terenie parafii: Szkoła Podstawowa w Białowoli, Szkoła Podstawowa w Lipsku, Szkoła Podstawowa w Lipsku Polesiu