2005 р. Довідка

Kwiatoń

Dawna cerkiew greckokatolicka w Kwiatoni pod wezwaniem Świętej Paraskewy, uważana jest za jedną z najpiękniejszych w Polsce. Dziś służy jako kościół pomocniczym parafii rzymskokatolickiej w Uściu Gorlickim.

Cerkiew w Kwiatoni jest budowlą drewnianą o konstrukcji zrębowej, z wieżą konstrukcji słupowej o ścianach pochyłych. Całość – zarówno ściany jaki i dach – obita gontem, tylko partia izbicy pokryta jest pionowym szalunkiem. Budowla wznosi się na wydłużonym planie złożonym z trzech czworoboków; prezbiterium, nawy i babińca. Trójdzielność budowli wyraźna jest również w bryle, która wznosi się od najniższego prezbiterium, przez wyodrębnioną wyższą nawę po dominującą nad całością, wyjątkowo wysmukłą wieżę, a każde z nich na planie kwadratu Każdy z członów budowli jest nakryty odrębnym dachem, z baniastymi zwieńczeniami z pozornymi latarniami. Interesującym szczegółem dekoracyjnym jest fryz arkadkowy zdobiący uskoki zadaszeń kopuły nad nawą, wykonany z listew nabitych na szalunek ścian. Warto zwrócić uwagę na dekoracyjnie opracowane obramienia okien prezbiterium, to element wyróżniający cerkiew w Kwiatoni od innych.

Świątynia otoczona jest niewysokim murem z drewnianymi bramkami konstrukcji ramowej, zwieńczonymi malowniczymi gontowymi daszkami z cebulastymi baniami.

Cerkiew została wzniesiona w drugiej połowie XVII w., (istnieje duże prawdopodobieństwo, że był to rok 1700). Wieża pochodzi z 1743 (taką datę odszukano na jednej z belek konstrukcji, istnieje przypuszczenie, że odnosi się jedynie do remontu starszej wieży). Jest to najstarsza pewnie datowana wieża cerkwi łemkowskiej. Cerkiew była wielokrotnie odnawiana. Odnotowano remonty korpusu w latach 1811, 1904, 1967 oraz w latach 90. i wieży w latach 1863, 1911, 1928, 1967 oraz w latach 90. We wnętrzu zachowało się bogate wyposażenie z XVIII i XIX w., utrzymane w tradycji późnobarokowej. Prezbiterium od nawy oddziela ikonostas pędzla Michała Bogdańskiego z 1904 r. W nawie pojawiły się dwa ołtarze boczne, przedstawiające na ikonach Matkę Bożą z Dzieciątkiem i Zdjęcie z Krzyża. We wnętrzu, prócz ikonostasu uwagę przykuwa polichromia 1811 roku oraz ciekawe malowidła na ścianach imitujące zbudowane z marmuru kolumny i gzymsy. Szczególną uwagę zwraca, nietypowy ozdobny, ażurowy parapet chóru muzycznego.

Джерело: